غربال‌گری ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی در کلکسیون هسته نخود تیپ کابلی

این بررسی روی سیصد ژنوتیپ نخود تیپ کابلی که در کلکسیون هسته بانک ژن گیاهی ملی ایران به عنوان ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی انتهای فصل گروه‌بندی شده‌اند انجام شد. ژنوتیپ‌ها در قالب طرح آگمنت در دو شرایط تیماری شاهد (کشت آبی با اعمال دو آبیاری در مرحله گلدهی و پر شدن غلاف) و تنش (کشت دیم) در دو سال زراعی متوالی (93-1391) در نیشابور کاشته شدند. برآورد شاخص‌های مقاومت و حساسیت به تنش نشان داد که بین ژنوتیپ ها تنوع قابل ملاحظه ای وجود داشت. ترسیم نمودار چند متغیره بای پلات و بررسی نمونه‌های واقع در مجاورت بردارهای مربوط به شاخص‌های تحمل به خشکی نشان داد در سال زراعی 92-1391 ژنوتیپ‌های 5215، 5375، 6072، 5211، 5856، 6223، 5233، 5989، 5445، 5384و 6193 و در سال زراعی 93-1392 ژنوتیپ‌های 5724، 5443، 5712، 5905، 5911، 6223، 5458، 5468 و 5856 جزء متحمل ترین ژنوتیپ‌ها بوده، بیشترین فاصله را از مرکز مختصات داشتند و در مجاورت بردار مربوط به شاخص تحمل تنش قرار گرفتند. ژنوتیپ های بومی در مجموع وضعیت بهتری از نظر تحمل به خشکی در مقایسه با ارقام شاهد متحمل نظیر جم، آرمان وآزاد داشتند. ژنوتیپ های 5375، 5445، 5856 ، 5989 ، 6193 و 6223 ژنوتیپ های متحمل شناسایی شده در هر دو سال بودند. به طور کلی نتایج این بررسی، پایداری بیشتر ژنوتیپ های بومی در شرایط یاد شده را با وجود اختلاف در شدت تنش رخ داده نشان داد.